John Frankenheimer

John Frankenheimer
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Queens, 1930eko otsailaren 19a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Los Angeles, 2002ko uztailaren 6a (72 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua; istripu zerebrobaskularra
Familia
Ezkontidea(k)	Evans Evans (1963 - 2002)
Hezkuntza
Heziketa	Williams College (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, zinema ekoizlea, gidoilaria, telebista-ekoizlea eta errealizadorea
Jasotako sariak	ikusi Primetime Emmy Award for Outstanding Directing for a Limited Series, Movie, or Dramatic Special (1994) : Against the Wall (en) ; Primetime Emmy Award for Outstanding Directing for a Limited Series, Movie, or Dramatic Special (1995) : The Burning Season (en) ; Primetime Emmy Award for Outstanding Directing for a Limited Series, Movie, or Dramatic Special (1996) : Andersonville; Primetime Emmy Award for Outstanding Directing for a Limited Series, Movie, or Dramatic Special (1998) : George Wallace (en) ;

John Michael Frankenheimer (New York, New York, 1930ko otsailaren 19a - Los Angeles, Kalifornia, 2002ko uztailaren 6a) Ameriketako Estatu Batuetako zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizle izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

New York hirian jaio eta Queens auzoan hazi zen John Frankenheimer. Ikusentzunentarako lehen lanak AEBtako armadan zegoen bitartean burutu zituen, gaitasun handia erakutsiz. Garai honetan Koreako guda suertatzen ari zen eta honek beregan eragina izan zuen "The manchurian candidate" filme bikainean ikusi daitekeen moduan.

50garren hamarkadan hasi zen profesionalki lanean telesailetan eta 60garrenean zinemarako filmak eginez. Lehen filme hauetan Burt Lancaster aktorearekin lan egin zuen beren arteko harremana nahiko txarra izan bazen ere. "The manchurian candidate", "The birdman of Alcatraz", "Seven days in May" eta "The train" bezalako filmak zuzendu zituen. Ideologikoki munduko eta bere herriko gobernuen oso kritiko izan zen betiere giza askatasuna aldarrikatuz.

Ondorengo urteetan Hollywoodeko industriarekin gora behera batzuk izan zituen arren lanean jarraitu zuen eta "Grand prix", "I walk the line", "the horsemen", "French connection II" eta "Black sunday" bezalako film onak eginez. Baita ere, hainbat Emmy sari irabazi zituen telebistarako egin zituen filmeei esker.

Bere azken urteetan lanean jarraitu zuen "Ronin" eta "Reindeer games" lanak estreinatuz eta 2006garren urtean Los Angelesen ezustean hil zen bizkarhezur operazio bat egiten ari zitzaioten unean.

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Telebista[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Climax (1955-56)
Playhouse 90 (1956-60)
Sunday showcase (1959-60)
The fifth column (1960)
The Rainmaker (1982)
Riviera (1987)
Against the Wall (1994)
The burning season (1994)
Andersonville (1996)
George Wallace (1997)
Path to war (2002)

Zinema[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Taula honetan ikus daitezke zuzendutako filma bakoitzaren bi aktore, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak (gaztelaniaz, frantsesez):

Urtea	Filma	Aktoreak	Ekoizlea	Izenburuak (es,fr)
1957	The Young Stranger	James MacArthur, James Daly	--	gaztelaniaz: Un joven extraño frantsesez: Mon père
1957	The Comedian	--	--
1959	For Whom the Bell Tolls	--	--	gaztelaniaz: ¿Por quién doblan las campanas?
1959	The Turn of the Screw	--	--
1960	The Snows of Kilimanjaro	Mary Astor, Clancy Cooper	--
1961	The Young Savages	Burt Lancaster, Dina Merrill	--	gaztelaniaz: Los jóvenes salvajes frantsesez: Le Temps du châtiment
1962	Birdman of Alcatraz	Burt Lancaster, Karl Malden	United Artists Corporation	gaztelaniaz: El hombre de Alcatraz frantsesez: Le Prisonnier d'Alcatraz
1962	The Manchurian Candidate	Frank Sinatra, Janet Leigh	--	frantsesez: Un crime dans la tête
1962	All Fall Down	Eva Marie Saint, Warren Beatty	--	gaztelaniaz: Su propio infierno frantsesez: L'Ange de la violence
1964	Seven Days in May	Burt Lancaster, Kirk Douglas	Bryna Productions	gaztelaniaz: Siete días de mayo frantsesez: Sept jours en mai
1964	The Train	Burt Lancaster, Paul Scofield	United Artists Corporation	gaztelaniaz: El tren frantsesez: Le Train
1966	Seconds	Rock Hudson, Salome Jens	Bryna Productions	gaztelaniaz: Plan diabólico frantsesez: L'Opération diabolique
1966	Grand Prix	James Garner, Eva Marie Saint	Bryna Productions
1968	The Fixer	Alan Bates, Dirk Bogarde	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: El hombre de Kiev frantsesez: L'Homme de Kiev
1969	The Extraordinary Seaman	Alan Alda, Barry Kelley	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: El marino extraordinario
1969	The Gypsy Moths	Burt Lancaster, Deborah Kerr	Metro-Goldwyn-Mayer	gaztelaniaz: Los temerarios del aire frantsesez: Les parachutistes arrivent
1970	I Walk the Line	Gregory Peck, Tuesday Weld	--	gaztelaniaz: Yo vigilo el camino frantsesez: Le Pays de la violence
1971	The Horsemen	Omar Sharif, Leigh Taylor-Young	--	gaztelaniaz: Orgullo de estirpe frantsesez: Les Cavaliers
1973	Story of a Love Story	Alan Bates, Dominique Sanda	--	gaztelaniaz: Sueños prohibidos frantsesez: L'Impossible Objet
1973	The Iceman Cometh	Lee Marvin, Fredric March	--
1973	Eugene O'Neill's: The Iceman Cometh	--	--
1974	99 and 44/100% Dead	Richard Harris, Bradford Dillman	--	gaztelaniaz: 99,44% muerto frantsesez: Refroidi à 99%
1975	French Connection II	Gene Hackman, Fernando Rey	20th Century Studios	frantsesez: French Connection 2
1977	Black Sunday	Robert Shaw, Bruce Dern	Paramount Pictures	gaztelaniaz: Domingo Negro
1979	Prophecy	Robert Foxworth, Talia Shire	--	frantsesez: Prophecy : Le Monstre
1982	The Challenge	Scott Glenn, Toshirō Mifune	CBS Theatrical Films	frantsesez: À armes égales
1982	The Rainmaker	--	--	gaztelaniaz: The Rainmaker (película de 1982)
1985	The Holcroft Covenant	Michael Caine, Victoria Tennant	EMI Films	gaztelaniaz: El pacto de Berlín frantsesez: Le Pacte Holcroft
1986	52 Pick-Up	Roy Scheider, Ann-Margret	The Cannon Group	gaztelaniaz: 52 vive o muere frantsesez: Paiement cash
1989	Dead Bang	Don Johnson, Penelope Ann Miller	Warner Bros.
1990	The Fourth War	Roy Scheider, Jürgen Prochnow	--	gaztelaniaz: La cuarta guerra frantsesez: La Quatrième Guerre
1991	Year of the Gun	Andrew McCarthy, Sharon Stone	--	frantsesez: Year of the Gun, l'année de plomb
1994	Against the Wall	Kyle MacLachlan, Samuel L. Jackson	HBO	gaztelaniaz: Contra el muro frantsesez: Les Révoltés d'Attica
1994	The Burning Season	Raul Julia, Carmen Argenziano	HBO
1996	The Island of Dr. Moreau	Marlon Brando, Val Kilmer	New Line Cinema	gaztelaniaz: La isla del doctor Moreau frantsesez: L'Île du docteur Moreau
1996	Andersonville	Jarrod Emick, Frederic Forrest	--	frantsesez: Andersonville, le camp de la mort
1997	George Wallace	Gary Sinise, Mare Winningham	--
1999	Ronin	Robert De Niro, Jean Reno	United Artists Corporation
2000	Reindeer Games	Ben Affleck, Gary Sinise	Dimension Films	frantsesez: Piège fatal
2001	Ambush	--	--
2002	Path to War	Alec Baldwin, Bruce McGill	HBO	gaztelaniaz: Camino a la guerra frantsesez: Sur le chemin de la guerre